Młodzi ludzie pytają Jak często puszczają ci nerwy? □ nigdy □ raz w miesiącu □ raz w tygodniu □ codziennie Kto najczęściej wyprowadza cię z równowagi? □ nikt □ koledzy w szkole □ rodzice □ rodzeństwo □ inni Opisz typową sytuację, w której wybuchasz złością. □ ․․․․․ JEŻELI postawiłeś znaczek ✔ obok „nigdy” oraz „nikt”, a ostatnią rubrykę zostawiłeś pustą, należą ci się brawa. Umiesz panować nad nerwami! Trzeba jednak przyznać, że w napiętych sytuacjach każdy reaguje odmiennie i pod takim czy innym względem nie dopisuje. Biblijny pisarz Jakub zauważył: „Wszyscy (...) wielokrotnie się potykamy” (Jakuba 3:2). Niewykluczone więc, że podzielasz odczucia 17-letniej Sylwii*, która przyznaje: „Czasami jestem tak podminowana, że wybucham na tego, kto pierwszy wejdzie mi w drogę — na rodziców, siostrę, a nawet na psa!”. Odrzuć mity Czy trudno ci zapanować nad nerwami? Nie martw się — możesz to zmienić. Najpierw jednak obalmy kilka mitów. ◼ Mit: „Nie mogę poskromić swojego wybuchowego temperamentu — u nas to rodzinne, że jesteśmy w gorącej wodzie kąpani!”. Fakt: To prawda, że możesz być „skłonny do złości” — na przykład z powodu uwarunkowań rodzinnych lub środowiskowych. Ale bez wątpienia masz wpływ na to, co zrobisz ze swoją złością (Przysłów 29:22). Jak zamierzasz pokierować swoimi emocjami? Czy będziesz się starał trzymać je na wodzy, czy pozwolisz, by to one rządziły tobą? Niejedna osoba nauczyła się panować nad wzburzeniem i tobie też może się to udać! (Kolosan 3:8-10). Werset: „Wszelka złośliwa gorycz i gniew, i srogie zagniewanie, i krzyk, i obelżywa mowa niech będą spośród was usunięte” (Efezjan 4:31). ◼ Mit: „Gdy jestem wściekły, lepiej się wyładować, niż dusić to w sobie”. Fakt: Oba podejścia mogą być szkodliwe. Czasami rzeczywiście trzeba dać upust uczuciom (Hioba 10:1). Ale to nie znaczy, że masz przypominać tykającą bombę, która lada chwila eksploduje. Możesz się nauczyć wyrażać silne emocje, nie wybuchając przy tym. Werset: „Niewolnik Pana nie ma się spierać, lecz ma być delikatny wobec wszystkich, (...) opanowujący się w obliczu zła” (2 Tymoteusza 2:24). ◼ Mit: „Jeżeli będę ‚delikatny wobec wszystkich’, wejdą mi na głowę”. Fakt: Ludzie wiedzą, że panowanie nad emocjami wymaga prawdziwej siły, i jeśli poznają cię od tej strony, będą cię darzyć większym szacunkiem. Werset: „Jeśli możliwe, o ile to od was zależy, zachowujcie pokój ze wszystkimi ludźmi” (Rzymian 12:18). Jak zapanować nad sobą Czy za swoje impulsywne zachowanie masz w zwyczaju obarczać winą drugich, mówiąc na przykład: „Ona mnie sprowokowała” albo „On wyprowadził mnie z równowagi”? Jeżeli tak, to twoje własne słowa sugerują, że ktoś inny decyduje o twoich reakcjach. Jak możesz odzyskać nad nimi kontrolę? Spróbuj uwzględnić następujące wskazówki: Weź odpowiedzialność na siebie. Przede wszystkim musisz uznać fakt, że to od ciebie — i tylko od ciebie — zależy, czy wpadniesz w złość. Nie zrzucaj więc na nikogo winy. Zamiast mówić: „Ona mnie sprowokowała”, miej odwagę powiedzieć: „Dałem się sprowokować”. A zamiast: „To on wyprowadził mnie z równowagi”, przyznaj sam przed sobą: „To ja zareagowałem zbyt impulsywnie”. Gdy zaczniesz brać na siebie odpowiedzialność za swoje zachowanie, łatwiej ci będzie je zmienić (Galatów 6:5). Bądź przewidujący. W Biblii czytamy: „Mądry dostrzega nieszczęście i uchodzi przed nim, niemądry brnie dalej, a potem żałuje” (Przysłów 22:3, Biblia Warszawsko-Praska). A zatem rzecz w tym, żeby przewidzieć problem. Zastanów się, kiedy zazwyczaj puszczają ci nerwy. Małgosia mówi: „Pracuję nocami i kiedy kończę zmianę, jestem kompletnie padnięta. Wtedy niemal wszystko może mnie wyprowadzić z równowagi”. Pytanie: W jakich okolicznościach najczęściej tracisz panowanie nad sobą? ․․․․․ Zaplanuj właściwą reakcję. Gdy czujesz, że wszystko zaczyna się w tobie gotować, weź głęboki oddech, zniż głos i mów wolno. Zamiast rzucać oskarżenia („Ty złodziejko! Wzięłaś mój sweter bez pytania!”), spróbuj wyrazić, jak czyjeś postępowanie wpływa na ciebie („Zdenerwowałam się, bo gdy chciałam założyć swój sweter, okazało się, że go sobie pożyczyłaś bez pytania”). Ćwiczenie: Przypomnij sobie, kiedy ostatnio poniosły cię nerwy. 1. Co cię rozdrażniło? ․․․․․ 2. Jak zareagowałeś? (Co powiedziałeś i/lub zrobiłeś?) ․․․․․ 3. Jaka reakcja byłaby bardziej na miejscu? ․․․․․ Weź pod uwagę konsekwencje. Pomogą ci w tym zasady biblijne. Oto kilka przykładów: ◼ Przysłów 12:18: „Jest taki, który mówi bezmyślnie, jakby zadawał pchnięcia mieczem”. Słowa potrafią ranić, a w nerwach prawie zawsze powiesz coś, czego potem będziesz żałować. ◼ Przysłów 29:11: „Głupi ujawnia całego swego ducha, lecz mądry utrzymuje go w spokoju aż do końca”. Jeżeli wybuchniesz, to ty zachowasz się głupio. ◼ Przysłów 14:30: „Serce spokojne jest życiem dla ciała”. Wybuchy gniewu szkodzą twojemu zdrowiu! Anita mówi: „W mojej rodzinie mamy skłonność do nadciśnienia, a ja na dodatek szybko się stresuję, dlatego nie pozwalam sobie na napady złości”. Wniosek? Zastanawiaj się, jakie konsekwencje pociągną za sobą twoje słowa i zachowanie. Osiemnastoletnia Beata opowiada: „Zadaję sobie następujące pytania: ‚Co się stanie, jeśli się na nią lub na niego zdenerwuję? Co sobie o mnie pomyśli? Jak to wpłynie na nasze relacje? Jak bym się poczuła, gdyby ktoś zachował się tak wobec mnie?’”. Możesz rozważyć podobne pytania, zanim coś powiesz albo wyślesz list, SMS czy e-mail. Pytanie: Do czego mogłoby dojść, gdyby ktoś cię zdenerwował, a ty w odpowiedzi byś mu nawymyślał? ․․․․․ Zwróć się o pomoc. Biblia mówi: „Żelazo ostrzy się żelazem, a zachowanie swojego bliźniego wygładza człowiek” (Przypowieści [Przysłów] 27:17, Biblia warszawska). Warto zapytać któregoś z rodziców albo dojrzałego przyjaciela, jak jemu udaje się zachowywać spokój. Śledź swoje postępy. Prowadź dziennik i zapisuj swoje postępy. Za każdym razem, gdy stracisz panowanie nad sobą, zanotuj: 1) co się stało, 2) jak zareagowałeś i 3) jaka reakcja byłaby bardziej na miejscu. Z czasem przekonasz się, że właściwe reakcje wchodzą ci w nawyk! Więcej artykułów z serii „Młodzi ludzie pytają” znajdziesz na stronie internetowej [Przypis] Niektóre imiona zostały zmienione. ZASTANÓW SIĘ Nawet osobom, po których byśmy się tego nie spodziewali, zdarzyło się stracić panowanie nad sobą. Czego możemy się nauczyć z tych sytuacji? ◼ Mojżesz (Liczb 20:1-12; Psalm 106:32, 33) ◼ Paweł i Barnabas (Dzieje 15:36-40) [Ramka i ilustracje na stronie 18] CO MÓWIĄ TWOI RÓWIEŚNICY „Kiedy chcę rozładować napięcie, wentylem bezpieczeństwa jest mój pamiętnik — albo mama” (Alexis z USA). „Gdy jestem maksymalnie zestresowana, idę na szybki spacer, żeby dać upust energii i ochłonąć” (Elizabeth z Irlandii). „Staram się zdystansować od całej sytuacji i pytam siebie: ‚Co osiągnę, gdy podniosę głos?’. Zawsze dochodzę do wniosku, że to nic nie da!” (Graeme z Australii). [Ramka na stronie 18] CZY WIESZ, ŻE...? Sam Bóg czuje niekiedy gniew. Ale zawsze ma ku temu słuszne powody i całkowicie panuje nad emocjami. Nigdy nie reaguje w sposób niewyważony! (Zobacz Wyjścia 34:6, Powtórzonego Prawa 32:4 oraz Izajasza 48:9). [Ilustracja na stronie 19] To od ciebie zależy, czy pozwolisz, by zakipiała w tobie złość
Człowiek, który nie panuje nad swoim duchem, jest jak miasto zburzone i bez muru. Człowiek nie mający hamulca dla swego ducha jest jak otwarte miasto, pozbawione już muru. Mąż, który nie ma mocy nad duchem swoim, jest jako miasto rozwalone bez muru. Człowiek, który nie potrafi zapanować nad sobą, jest jak zdobyte miasto zostawione bez murów.
Mój mąż często traci nad sobą panowanie, jeśli coś go zdenerwuje, czasami wystarczy błahostka, wpada w furię, krzyczy, uderza w przedmioty (mnie nie uderzył, ale nie raz już popchnął, czy mocniej ścisnął). On sam czuje, ze to nie jest normalne, mówi, ze czasami od rana czuje, ze w środku cały się "gotuje", cały czas jest poddenerwowany. W stosunku do obcych nie przejawia takich zachowań. Próbował pić melisę i inne ziołowe medykamenty, ale one nic nie pomogły. Wiem, ze jemu to również bardzo przeszkadza, sam nie wie dlaczego tak reaguje. Mąż ma też problemy z alkoholem, od kilku lat regularnie raz w tygodniu się upija. Jego ojciec jest alkoholikiem. Proszę o pomoc To bardzo ciekawe i niestety smutne, że dorosły człowiek wstydzi się wizyty u psychologa w celu znalezienia pomocy a nie wstydzi się swojej złości, wściekłości i agresji czy cotygodniowego upijania się. Wygląda na to, ze coś jest nie tak z jego hierarchią wartości. Jeśli nie chce skorzystać z profesjonalnej pomocy to niech radzi sobie sam. Tylko niech podejmie jakieś widoczne kroki w kierunku zmian. Skoro jest taki wszystkowiedzący i sam sobie radzący to dlaczego tak się zachowuje? Problem alkoholowy niestety bardzo często jest dziedziczony i powielany z pokolenia na pokolenie. Nie tylko przez geny ale poprzez powtarzalność zachowań wyniesionych z domu. Na kłopoty, problemy, na nieradzenie sobie z emocjami jest jedno rozwiązanie - alkohol. Jeśli człowiek nie potrafi przełamać tego schematu - a wygląda na to, że twój maż tego nie potrafi - to będzie go kopiował w swojej nowej rodzinie. Pamiętaj, że żonie grozi tak zwane współuzależnienie. Dlatego ty sama możesz poszukać pomocy w najbliższym ośrodku leczenia choroby alkoholowej. Są tam na pewno profesjonaliści którzy pomogą ci poradzeniu sobie z zachowaniami męża. Problem z alkoholem jest o tyle poważny, ze jeśli nie wkroczy się w odpowiedniej chwili to potem jest coraz i coraz ciężej. Powoduje on także stałe narastanie takich problemów jak brak kontroli emocji, eskalacja agresji i coraz częstsze wybuchy złości. Jeśli on nie będzie chciał się leczyć to powinnaś podjąć bardziej zdecydowane kroki w celu chronienia dzieci przed jego wybuchami, które z biegiem czasu mogą być coraz bardziej niebezpieczne. Pamiętaj, że odpowiedź naszego eksperta ma charakter informacyjny i nie zastąpi wizyty u lekarza. Inne porady tego eksperta Tatiana Ostaszewska-Mosak
Istotne jest to, że w sprawach, które mogą stać się kością niezgody, wnikliwość pomaga zapanować nad nerwami i dostrzec źródło problemu. Zamiast więc się irytować, spróbuj wprowadzić w życie biblijną radę z Listu Jakuba 1:19 — bądź „prędki do słuchania, nieskory do mówienia, nieskory do srogiego gniewu”. Witam, jestem z mężem ponad 5 lat , kiedy się poznaliśmy był jak ideał. Takiego faceta zawsze szukałam. Po kilku latach małżeństwa urodził się nasz syn i od tego momentu wszystko się zmieniło. Kiedy urodziło się dziecko po jakiś kilku miesiącach zmienił się w bardzo nerwowego człowieka. W chwili obecnej wygląda to tak, że non stop są między nami jakieś nieporozumienia, do tego krzyczy na dziecko, nie ma dla niego czasu kiedy syn chce się z nim pobawić. Zawsze jest coś… kiedy zwracam mu na to uwagę to unosi się na mnie i twierdzi że ja tak syna źle wychowałam i że to moja wina, że nie umie się sam pobawić. Zauważyłam że syn stał się bardzo nerwowy, kiedy pytam go o coś spokojnie to mi odwarkuje. Być może to wina tego że mąż ciągle na niego krzyczy. Czasami mam dość tego wszystkiego, nerwowy mąż i zbuntowany 4 latek. Wszystko się nakłada na moja słabą psychikę, która jest już wykończona. Długo by jeszcze tak pisać, moja rodzina jest daleko. Nie mam się komu wyzalic , jest mi cholernie ciężko i trudno. Codziennie płacze, kiedy tylko sie zdenerwuje to boli mnie brzuch i trzęse się cała. Kiedyś byłam spokojną, uśmiechniętą dziewczyną a teraz… ludzie to widzą patrząc na mnie, a ja robie dobra minę chociaż w środku jestem pystkowiem emocjonalnym. Macierzynstwo miało być wspaniałe a dla mnie jest tragiczne. Wiele w życiu przeszłam, chce tylko spokoju… Ostatnio bardzo często przelatuje mi przez myśl żeby się zabić, żeby już nie mieć tych problemów. Mąż też mi nie pomaga, wszystko jest na mojej głowie. Najlepiej wychodzi mu strzelanie focha… 7 Jeśli chodzi o sprawy, o których pisaliście, odpowiadam: Dobrze jest, jeśli mężczyzna nie współżyje z kobietą.[ a] 2 Jednak ze względu na możliwość nierządu, niech każdy ma swoją żonę i każda swego męża. 3 Mąż niech zaspokaja potrzeby żony, a żona — męża. 4 Nie żona rozporządza własnym ciałem, lecz mąż.Jeśli miałbym się podjąć odpowiedzi na powyższe pytanie jednym zdaniem to: granica między asertywnością a agresją zawiera się w odpowiedzialności. Wiem, brzmi dziwnie i tajemniczo. Poniżej w kilku zdaniach postaram się opowiedzieć dlaczego tak może być. Asertywność i agresja – charakterystyka pojęć Asertywność i agresja to dwa zupełnie odmienne sposoby komunikowania tego, co myślisz, czujesz, co Ci się nie podoba a co przeszkadza. Postawy, jakie przyjmujesz w stosunku do innych ludzi wzbudzają różne reakcje. Być może, w odpowiedzi na czyjeś zachowanie automatycznie, niemalże odruchowo reagujesz złością, próbując się obronić lub zawalczyć o własne prawa? Dzieje się tak wtedy, kiedy masz poczucie, że Twoje granice zostały naruszone – Twój wewnętrzny spokój został naruszony. Postawa agresywna Przykłady postawy agresywnej: w sklepie ktoś stojący w kolejce za nami, w opryskliwy sposób skrytykuje, że np. “za wolno robimy zakupy”, “jesteśmy ślamazarni” itp. podczas domowej sprzeczki jedno zarzuca drugiemu: “nie umiesz podejmować decyzji”, “zawsze utrudniasz” , “do niczego się nie nadajesz” itp. Takie zachowania mogą prowadzić do niżej opisanych sposobów reagowania: Ucieczka W przedstawionych powyżej przykładach możemy zareagować na różne sposoby. Każdy człowiek ma wyuczony, preferowany typ reakcji na rozmaite sytuacje. Taki rodzaj preferowanej reakcji jest automatyczny i najczęściej uruchamiany niemal natychmiastowo bez zbędnej refleksji, lub analizy. Po prostu wybieramy utarte ścieżki. Często nie zastanawiamy się, co moglibyśmy zrobić w odrębny spsoób, żeby w danej sytuacji poczuć się inaczej np.: bezpieczniej. Sytuacje konfliktowe mogą się przerodzić w wielką kłótnię, która dostarczy nam różnych negatywnych doświadczeń emocjonalnych: złości, lęku, żalu, smutku, poczucia winy. W takich warunkach raczej niemożliwym jest znalezienie konstruktywnego rozwiązania konfliktu. Jedną ze strategii radzenia sobie z konfliktami jest ich unikanie – swoista ucieczka przed problemem, lub osobą i jej zachowaniem. Możemy odczuwać lęk przed konfrontacją, która obarczona jest koniecznością rezygnacji z komfortu, spokoju i bezpieczeństwa. Ów spokój i bezpieczeństwo bywa bardzo pozorne. Jest to często paradoks, bo w sytuacji w której poddajemy się bez walki często uruchamiamy, lub potwierdzamy swoją negatywną samoocenę; np.: “jestem za słaby żeby się przeciwstawić”, “nie mam tyle odwagi”, “jestem tchórzem”. Przeżywając porażkę możemy czuć złość na siebie i pielęgnować przekonanie, że nie potrafimy zareagować – powiedzieć „stop”. Boimy się, że ta druga osoba będzie dalej atakować i nie poradzimy sobie w tej potyczce. W ten sposób budujemy lub potwierdzamy wewnętrzny obraz siebie i napędzamy mechanizm – swoisty zaklęty krąg: Boję się zareagować → Myślę, że jestem do niczego i że sobie nie poradzę → Czuję lęk → Unikam sytuacji→ Uciekam → Następnym razem też boję się zareagować, bo ucieczką wzmacniam swój lęk (przecież bym nie uciekał, gdyby nie było się czego bać) → Myślę, że jestem do niczego i że sobie nie poradzę → Boję się zareagować → Czuję lęk → itd.… W tym też miejscu zachęcam do autorefleksji na temat tego jak my, oraz inni mogą się poczuć w danej sytuacji; tj.: w trakcie trwania kłótni, oraz po jej zakończeniu. Zanurzając się w głąb swoich emocji możemy dokonać swoistego monitoringu: jak ja się czuję, co ja robię, czemu to służy, oraz jak się będę czuł jeśli podejmę różne działania. Warto szczególnie zadać sobie pytanie, jak chciałbym się czuć i jak może czuć się druga osoba pod wpływem mojego zachowania. Niech za przykład posłuży sytuacja, w której się bardzo zdenerwowałem i postanowiłem nakrzyczeć na kogoś, żeby wpłynąć na jego zachowanie. W tym przypadku towarzyszy mi emocja złości. Mogę sprawdzić czy jeśli nakrzyczę na drugą osobę: jak ona zareaguje i co poczuje. Wystarczy tylko, że spróbuję wyobrazić siebie na jej miejscu. Jeśli zareaguje podobnie jak ja: krzykiem, to czy nie stanie się tak, że moja złość wzrośnie? A może dodatkowo pojawi się lęk – strach przed agresją słowną. Jeśli tak to czy mój stan emocjonalny jest dla mnie dobry, czy w ten sposób czuję spokój i ulgę. Jeśli nie, to może warto zrobić coś innego niż krzyczeć? Co mogę zrobić? Atak Może być też tak, że elokwentną, ale obraźliwą frazą dokonamy (publicznego) nokautu oponenta. Wynosząc oprócz poczucia wyższości i górowania nad pokonanym, poczucie winy i kaca moralnego. Oczywiście może być tak, że to my jesteśmy osobą która prowokuje innych; np.: ponagla innych w kolejce w sklepie. Czekamy z poczuciem krzywdy, że przez czyjąś opieszałość i ślamazarność gdzieś się spóźnimy. Postanawiamy zaatakować, żeby wywrzeć wpływ na czyjeś zachowanie. Często jednak się okazuje, że taka postawa nie przynosi zamierzonego efektu, a wręcz odwrotnie. Zaatakowany człowiek będzie się bronił, lub stawiał opór. Tak czy inaczej czas stania w kolejce może się wydłużyć. Tym samym spowodować w nas eskalację złości i poczucia bezsilności. Jak również wywołać poczucie winy i wstydu za doprowadzenie do niepotrzebnej kłótni. Zapętlenie w złości – kiedy złość dominuje w życiu Przeżywanie emocji złości nie jest problemem samym w sobie. Złość to uczucie, które w codziennym funkcjonowaniu pozwala nam identyfikować sytuacje, w których zostają naruszone nasze granice oraz zakłócony nasz wewnętrzny spokój. Gdybyśmy jej nie odczuwali nie wiedzielibyśmy, czy jakieś zachowanie innych ludzi nie jest zgodne np.: z naszymi oczekiwaniami. Trudność w radzeniu sobie z przeżywaniem złości w relacji z ludźmi objawia się na etapie wyrażania tej emocji w sposób agresywny – naruszający granice komfortu. Styl wyrażania emocji, w tym złości, jest również wyuczony w procesie modelowania i socjalizacji od najmłodszych lat. Kiedy ktoś – poprzez wielokrotne zmuszanie nas do czegoś używał agresji, wywołując lęk i poczucie bezsilności, mógł nas nauczyć bezradności. Brak możliwości stawienia oporu kształtuje postawę uległą wobec innych. Uczy częstego wybierania strategii ucieczkowej (unikanie konfliktów, żeby nie narazić się na czyjąś złość). Jak również tego, że gdy samemu będziemy agresywni to wywrzemy wpływ na innych poprzez wzbudzanie w nich strachu. Ktoś coś osiągnął bo się baliśmy, a później samemu stosując agresję udaje nam się uzyskać coś od innych. Uczymy się, że to skuteczny sposób “dbania o własne prawa i granice”. W efekcie może być tak, że będziemy funkcjonować w jednej lub w drugiej skrajności. Będąc agresywnym wobec innych, lub podporządkowując się, ulegając innym w obawie przed agresją. Czyli albo przerzucając odpowiedzialność za nasze emocje na innych, lub unikając odpowiedzialności za to jak się czujemy. Złość skierowana na zewnątrz, bo to czyjaś wina, że mam źle Próbując przeforsować swoje potrzeby siłowo, można spotkać się z oporem, na którego przełamanie trzeba by poświęcić jeszcze więcej energii i wysiłku. W efekcie końcowym i tak może okazać się, że korzyści emocjonalne (zadowolenie z “wygranej”) są mniejsze niż poniesione koszty i konsekwencje emocjonalne (wyczerpanie “walką”, doświadczanie złości i lęku, bycie w gotowości do ataku i trwanie w konflikcie). Przykładem może być autorytarna i agresywna w swej postawie partnerka, która ma poczucie, że musi wymóc jakieś działania na swoim partnerze. Z czasem może czuć się unikana i odrzucana, co w efekcie też może ją złościć. Na przykład: agresywna żona/partnerka narzucająca swój gust partnerowi np. w kwestii doboru ubioru na wspólne spotkania ze znajomymi, poprzez atakowanie go: “wyglądasz jak głupek”, “masz beznadziejny gust”, lub szantaż “jak się nie przebierzesz, to ja z tobą nigdzie nie wychodzę”. W naturalny sposób jej partner może reagować przeciwnie do jej intencji – oporem, lub swoistą blokadą zachowania. Sam będzie przeżywał złość, a być może smutek, lub też poczucie winy. Jeśli uzna, że on swoim zachowaniem doprowadza ją do złości. Podsumowując: gdy jej partner będzie się buntował, to może wywołać u niej jeszcze większą złość. W efekcie może prowadzić to do pogłębienia konfliktu. Przy kolejnej podobnej sytuacji on może zdeklarować niechęć do wspólnych wyjść, lub uchylać się/unikać podobnych sytuacji. W dalszej perspektywie kobieta ta może uznać, że on nie chce spędzać z nią czasu, lub nie lubi jej znajomych. Istnieje ogromne ryzyko, że to w dalszym ciągu będzie wzbudzać w niej złość – że ona nie ma na niego wpływu, a on unieważnia jej potrzebę wspólnego spędzania czasu. Dopóki on nie nazwie tego co się dzieje, a ona nie będzie gotowa wsłuchać się w tą wersję opisu. W konsekwencji ona będzie żyła w przekonaniu, że to jego wina, że przeżywa złość do niego. Złość skierowana do środka (autoagresja), bo to moja wina, że mam źle Przekonanie, że lepiej nie narażać się na konflikty i kłótnie, często bierze się stąd, że mamy “w głowie” zbudowany pewien model konfliktu, który nam się nie podoba. Mogąc doświadczyć kłótni rodzinnych jako dziecko, w późniejszym życiu nie chcemy odtwarzać podobnych sytuacji. Nie chcemy przeżywać również przykrych emocji: lęku, złości, bezradności. Myślimy, że nie ujawniając naszych uczuć związanych z danym wydarzeniem lub osobą, unikniemy sytuacji konfliktowej, w prawdzie przenosząc konflikt do naszego wnętrza (poprzez jego przeżywanie). Kłopot polega na tym, że ładunek emocjonalny jak każda energia – w przyrodzie nie ginie. Może być tylko w coś przekształcona. Jeśli decydujemy się nie ujawniać swoich emocji to kierujemy je do środka – na siebie. Mając nie wyrażone: żal, złość, lub też bardzo pozytywne uczucia (lubienie, uznanie) możemy je przekształcić w zarzut wobec siebie. Najczęściej budujemy treści związane z oceną siebie. Przykładowo: “jeśli nie jestem w stanie powiedzieć komuś co do niego czuję, to znaczy że jestem tchórzem”, “jestem słabym człowiekiem”, albo “niegodnym miłości”, “gorszym, którego nikt nie rozumie”. Nasycone negatywną samooceną treści same w sobie są komunikatem agresywnym. Sytuacja, która nierzadko odciska swoje piętno na wielu relacjach między ludźmi to przykład, gdy mąż autorytarnie decyduje o wspólnie spędzanym czasie. Żona pomimo, że jej się to nie podoba nic nie mówi, żeby uniknąć konfliktu. On będzie się uczył, że decyduje za nią, później już w ogóle nie biorąc pod uwagę jej zdania. Ona z kolei będzie mogła się poczuć nie ważna, że jej zdanie się nie liczy (chociaż nic nie mówiła…). W efekcie może doświadczyć poczucia bycia niezrozumianą, pomijaną, ale też myśleć że jest zbyt słaba żeby walczyć o swoje potrzeby. Asertywność – remedium na agresję Postawa asertywna zakłada, że my w kontakcie z drugim człowiekiem będziemy otwarcie i wprost komunikowali co myślimy i czujemy. Pozwalamy sobie na wyrażanie swoich potrzeb i chronimy własnych praw, ale przy jednoczesnym poszanowaniu praw drugiej osoby. Wgląd – rozumienie własnych emocji Gdyby spróbować zobrazować, na czym to polega możemy odnieść się do przykładu z niecierpliwym klientem w kolejce w sklepie. Klient ten wie, że się spieszy i czuje napięcie związane z tą sytuacją. Różnica polega na tym, że zamiast atakować, czy obrażać oczekujących w kolejce może poprosić o ustąpienie pierwszeństwa, bo się spieszy. Oczywiście może się zdarzyć, że osoba poprzedzająca odmówi, gdyż też się spieszy. Wówczas asertywność zakłada poszanowanie prawa drugiego człowieka do udzielenia nam odpowiedzi negatywnej. Niezależnie od wyniku komunikatu, dochodzi do interakcji, która pozwala rozładować emocje, oraz daje szansę na zrozumienie drugiej osoby. Odzwierciedlanie – rozumienie emocji innych ludzi Ważną składową dającą przestrzeń do podejmowania prób bycia asertywnym jest wyobrażenie sobie, jak może czuć się druga osoba kiedy coś usłyszy, lub doświadczy reakcji. Można zawsze zadać sobie pytanie – jakbym chciał(a), żeby mnie inni traktowali w konkretnych sytuacjach. Następnie sprawdzanie takiej postawy w codziennym życiu – również, a zwłaszcza w relacjach z bliskimi ludźmi. Nadmierna uległość Dotyczy to również osób nadmiernie uległych i nie potrafiących odmawiać. W pewnym sensie brak asertywności wynikać może z przekonania, że jeśli nie będę spełniał(a) czyichś oczekiwań to inni nie będą mnie akceptowali. Nie będą mnie lubli. Przykładem jest uległa żona, lub uciekający przed konfrontacją klient. Człowiek tak działający może się bardzo eksploatować, być ciągle zmęczony, nie mieć czasu dla siebie. Zaś w środku przeżywać złość na siebie i innych. Wyrzucać sobie, że “nie potrafię powiedzieć stop”, lub “inni są źli, bo przerzucają na mnie wszystkie swoje sprawy”. Postawa asertywna – komunikat “ja” Postawa asertywna nie zakłada, że “musi być tak jak chcę”. Tylko, że mam prawo mówić, co chcę i wyrażać swoje potrzeby, bez naruszania potrzeb innych. Asertywny mąż, który jest zły na żonę powie: “jest mi trudno samemu podejmować decyzje”, albo “czuję złość, że jeszcze nie podjęłaś decyzji, bo czuję, że zostaję z tym sam”. Asertywny klient powie: “Przepraszam. Bardzo się śpieszę, czy mogę jakoś pomóc w pakowaniu zakupów?”, lub “Przepraszam. Bardzo się spieszę. Czy mógłby pan/pani trochę szybciej robić zakupy?”. Niezależnie od tego, czy identyfikujesz się jako osoba nadmiernie podporządkowana, czy jawnie agresywna w zachowaniu, dopiero gdy spróbujesz wziąć odpowiedzialność za swoje uczucia – czyli wyrażać na zewnątrz to co Ci się nie podoba, czego nie chcesz robić, co chcesz robić, z czego zrezygnować, a co zmienić – masz szansę uwolnić się od negatywnych emocji, czyli schodzić ze ścieżki agresji i dążyć drogą asertywności. Poczucie własnej wartości Najczęściej źródłem agresji jest niestabilna, lub niska samoocena. Aby nauczyć się być asertywnym – żyć w zgodzie ze sobą i innymi – niewystarczające będzie poznanie sztywnych technik: “mówienia stop” i “stawiania granic”. Kluczowe jest poznanie siebie. Zbudowanie na tyle pozytywnego obrazu siebie, żeby móc uznać, że “ja” jestem “w porządku” w odniesieniu do siebie i innych ludzi. Wtedy inni i otaczający świat też mogą okazać się być “w porządku” w stosunku do mnie. Więcej na temat poczucia własniej wartości pisaliśmy tutaj. Warto zacząć zmianę postawy od drobnych, codziennych spraw, a być może odkryjesz dlaczego dobrze jest być asertywnym. Specjalizuje się w terapii zaburzeń lękowych i zaburzeń nastroju, z uwzględnieniem ich w przebiegu zaburzeń osobowości. Pomaga w rozwiązywaniu problemów związanych ze stresem w pracy i wypaleniem zawodowym. Pracuje też z osobami mającymi trudność z budowaniem i utrzymaniem bliskich relacji. Czytaj więcej…Czy jest tu ktoś kto nie panuje nad nerwami jeśli tak to chciałbym z taką osobą popisać bo potrzebuje wsparcia
Witam. Mam problem z mężem od pewnego czasu zauważyłam że pojawiają się problemy związane z nerwami. Nie potrafi spać, ciągle jest zmęczony i nieobecny. Jego mama dała mu tabletki relanium i powiedziała że mu pomogą. Oczywiście mąż nie skonsultował tego z żadnym lekarzem. Zresztą uważa że on nie ma żadnego problemu z nerwami. W jego rodzinie bardzo dużo osób cierpi właśnie na tę chorobę. Jak mam mu pomóc? Jak przekonać? I gdzie się zgłosić? KOBIETA, 28 LAT ponad rok temu Psychologia Ciągłe zmęczenie
Jak podaje Wikipedia, mizoginia (mizoginizm) to nienawiść, pogarda lub uprzedzenie do kobiet. Słowo mizogin pochodzi z języka greckiego z połączenia wyrazów miso (nienawidzić) i gyne (kobieta). W wolnym tłumaczeniu to nienawidzący kobiet. Mizoginizm to zjawisko obecne w patriarchalnych kulturach i utrwalane przez pokolenia.Tym razem będzie o dziecku… A w zasadzie poprzedni post jest integralną częścią bo rozstanie z partnerem zawsze odbija się na dziecku – szczególnie jeżeli z jego ojcem nie da się dogadać. Tata pozwala na wszystko, mama więcej wymaga, tata daje słodycze a mama piłuje żeby nie robić tego przed “normalnym” posiłkiem co gorsze, wszystkie kłótnie odbywaja się nad głowa dziecka bo przecież tłumaczenie że dziecko nie może tego słuchać, to gadanie bzdur i jaśnie Pan wie lepiej. Huśtawka emocji raz dobrze a raz wyzywanie od najgorszych i odgrażanie się ale to przecież ja rozwaliłam rodzinę i zabrałam ojca dziecku. Do czego zmierzam? Na początku myślałam że gorsze zachowania mojego syna to efekt buntu dwu/trzylatka ale teraz widzę że z dnia na dzień jest coraz gorzej. Relacje moje i byłego odbijają się do tego stopnia ze podejrzewam u mojego trzylatka nerwice natręctw – nie radzę sobie z jego zachowaniami, przykłady? Nie daj Boze rusze jego ukochany kocyk i mam go ustawiać “tak jak był”, zaczne sama robić kawę – histeria bo on chciał, pójdę przed siebie – histeria bo on chciał przede mną i mam wracać na poprzednie miejsce, zacznę robić naleśniki – histeria bo on chciał i mam mąkę przesypać spowrotem ( nie laga tłumaczenie że jest tak już dużo innych rzeczy których nie da się rozdzielić), budzenie się w nocy bo “mialas mi nie płakać piasku z włosów – nasyp mi spowrotem”, są dni gdzie poglaskam go ot tak i słyszę wycie “odgłaskaj” “odcałuj” “odpatrz” a nawet “odsikaj bo ja chciałem spuścić wodę” – przykładów jest milion!! Ostatnio nie ma dnia żeby o coś nie wpadł w histerię, chodzę z wiecznym bólem głowy z nerwów. Słyszę wiecznie “mialaś zrobić” tak od czapy albo “chciałem” z histeria już po fakcie. Byłam u psychologa ale Pani ewidentnie nie zrozumiała problemu bo uznała że nie ma potrzeby diagnozowania w kierunku zaburzeń kompulsywno-obsesyjnych a ja mam poważne wątpliwości… Co ja mam robić? Już nie panuje nad swoimi nerwami..
cUdhK2. mąż nie panuje nad nerwami
